Veelgestelde vragen - aardgasvrije wijk

Waarom stoppen we met aardgas?

Aardgas is een fossiele brandstof en bij de verbranding komt veel CO2 vrij. En die CO2 –uitstoot willen we juist verminderen, want dat veroorzaakt opwarming van de aarde. Daarnaast zijn er steeds meer problemen bij het winnen van aardgas. Denk bijvoorbeeld aan de aardbevingen in Groningen en Drenthe. De komende jaren wordt de gaskraan in Groningen steeds verder dichtgedraaid. Uiteindelijk is er in 2050 geen aardgas meer beschikbaar in Nederland. We halen ook gas uit Rusland, maar dit is duur en onzeker. De overheid kiest ervoor om niet volledig afhankelijk te zijn van gas uit Rusland.

Waarom loopt Nederland nou voorop? Onze buurlanden doen toch ook niks?

Olie en aardgas raken op termijn sowieso op. Wij leven in een van de meest welvarende, best georganiseerde landen van de wereld. En we leven onder de zeespiegel. Als wij ons al niet inzetten om de stijging van de zeespiegel tegen te gaan, wie dan wel? Uiteindelijk gaat het hier ‘maar’ om de verandering van een energiesysteem dat pakweg 100 à 150 jaar bestaat. Het levert ook allerlei kansen op: niet alleen voor onze veiligheid en gezondheid, ook voor de werkgelegenheid. En we worden minder afhankelijk van andere landen voor onze energievoorziening.

Wat betekent een aardgasvrij leven voor mij?

Aardgasvrij betekent dat u geen cv-ketel of geiser meer gebruikt voor het verwarmen van uw woning en het warme water uit uw kraan. Ook kookt u dan niet meer op een gasfornuis. Huizen zullen aangesloten worden op een warmtenet of overstappen op elektrische oplossingen zoals een warmtepomp In beide gevallen stapt u over op een elektrische manier van koken.

Waarom starten we nu al in de Beek en Omgeving?

De overheid heeft een aantal wijken in Nederland aangewezen om samen met bewoners te onderzoeken wat de beste alternatieven zijn voor aardgas. De buurt Beek en omgeving is één van deze wijken. In de buurt wordt nog veel gas en elektriciteit gebruikt, de energie labels zijn niet goed. Daarnaast kan de buurt volgens veel bewoners beter. Denk aan groenvoorziening, parkeren, ontmoeten en bestrating. Door slimme combinaties te maken kunnen we van het gas af combineren met een betere wijk en beter wonen. Daar gaan we voor.

Hoe kan ik dit betalen?

We vinden het belangrijk dat aardgasvrij wonen betaalbaar is voor onze inwoners. We gaan er daarom alles aan doen om de overstap naar aardgasvrij voor zoveel mogelijk mensen ‘woonlastenneutraal’ te laten zijn. Gelukkig zijn er hiervoor ook steeds meer subsidies en leningen beschikbaar.

Welke rol hebben wij bij het aardgasvrij maken van onze buurt?

Wij willen de overstap naar aardgasvrij zo goed mogelijk begeleiden. Wij onderzoeken wat ervoor nodig is om de buurt Beek en Omgeving voor 2030 van het aardgas af te halen. De thema’s techniek, geld en draagvlak zijn daarin belangrijk. Om tot goede oplossingen te komen voor de buurt, hebben we de hulp van bewoners, huurders en eigenaren nodig. Samen onderzoeken we de mogelijkheden.

Ben ik verplicht om van het gas af te gaan?

Nee, het is op dit moment nog niet verplicht om van het gas af te gaan. Als huiseigenaar is dat nog uw eigen keuze. Het Rijk werkt wel aan een wetgeving om dit in de toekomst mogelijk verplicht te stellen. Huurt u een woning? Dan is het verstandig om na te vragen hoe uw verhuurder hier in staat. We werken ook nauw samen met Actium.

Wanneer moet Beek en Omgeving aardgasvrij zijn?

We onderzoeken of de buurt voor 2030 van het aardgas af kan.

Kan ik als zzp-er ook een bijdrage leveren aan deze opgave?

We willen de buurt zoveel mogelijk betrekken bij het aardgasvrij maken van de wijk. We willen tijdens het project ook goed nadenken over hoe dit voor u (of uw buren) werk kan gaan opleveren. Als u wilt meedenken, kunt u zich aanmelden via energie@assen.nl.

Hoe kan ik op de hoogte blijven van de ontwikkelingen?

Wij willen bewoners zo goed mogelijk op de hoogte houden van de ontwikkeling in de Beek en omgeving en hoe u hier over mee kunt praten. 

• We sturen regelmatig een nieuwsupdate naar alle bewoners in Beek en omgeving. Deze ontvangt u in de brievenbus. 
• Regelmatig versturen we een online nieuwsbrief met het laatste nieuws. Meld u hier voor aan. 
• Volg onze Facebookpagina voor het laatste nieuws en activiteiten. 
• Houd deze website in de gaten.

Hoe word ik als bewoner betrokken?

De afgelopen periode hebben we inwoners uitgenodigd om met ons mee te denken over het aardgasvrij maken van de buurt. We hebben onder andere opgehaald wat bewoners daarin belangrijke vinden. Bijvoorbeeld dat de buurt ervan opknapt, dat het geen extra geld moet kosten en niet te veel gedoe moet opleveren. Uiteraard komen we eerst bij u terug, voordat we een keuze maken voor een warmtenet. Zodra we meer weten over de kosten en organisatie van een warmtenet, nodigen we u uit om hierover met ons in gesprek te gaan.

Ik wil graag meedenken, kan dat?

Ja. Sinds 2020 is er een meedenkgroep van bewoners opgestart in de buurt. Zij denken actief mee over het onderzoek en de acties in de buurt. Ook dit jaar plannen we weer een aantal bijeenkomsten om de meedenkgroep bij te praten en om hun mening te vragen. Onder andere over het onderzoek naar de betaalbaarheid en vervolgstappen. Wilt u hier ook over meedenken? Stuur een e-mail naar energie@assen.nl, dan nemen we contact met u op. 

Waar kan ik terecht met vragen?

Heeft u vragen of opmerkingen? Schroom niet om contact met ons op te nemen, u kunt een mail sturen naar energie@assen.nl.

Hoe kan ik mijn huis verwarmen zonder aardgas?

Er zijn verschillende manieren om een huis te verwarmen zonder aardgas. Bijvoorbeeld volledig elektrisch met een warmtepomp of via een warmtenet. In Beek en omgeving zijn drie warmte-oplossingen onderzocht: een warmtepomp, hybride CV ketel en een warmtenet. Op deze pagina leest u meer over het onderzoek en de mogelijkheden.

Is waterstof of groen gas een optie in deze buurt?

In heel Nederland wordt er onderzoek gedaan naar andere manieren om huizen te verwarmen, zonder aardgas. Daarbij komen ook andere alternatieven naar voren, zoals waterstof en groen gas (uit reststoffen zoals mest of rioolslib). Waterstof is in principe toe te passen om woningen op een andere manier te verwarmen, maar de ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen. Er is nog maar weinig waterstof beschikbaar. Het ligt daarom voor de hand dat waterstof in eerste instantie vooral toegepast wordt waar andere alternatieven niet mogelijk of betaalbaar zijn. Bijvoorbeeld in de industrie of in oude binnensteden met moeilijk te isoleren gebouwen, waar de ondergrond geen ruimte biedt voor een warmtenet. Op korte termijn is waterstof niet voldoende beschikbaar, duurzaam en betaalbaar voor het verwarmen van huizen in de buurt Beek en omgeving.

Wat zijn de ervaringen bij het verduurzamen van de flat Ellen?

De flat Ellen is al aardgasvrij en wordt met een all electric oplossing van stroom en warmte voorzien. De flat Ellen is gerenoveerd naar een Nul-op-de-Meter flat. Het was een pilotproject met ons, het VvE-bestuur, de aannemer en verschillende andere partijen. Hierbij is ervaring opgedaan in het verduurzamen van een flatgebouw. Belangrijk daarbij was de financiering via een gebouwgebonden lening. 

Het verduurzamen van de flat is een belangrijk leertraject geweest, waarin helaas ook een aantal zaken minder goed zijn uitgepakt. Zo was onder andere de afstelling en aansturing van het warmtesysteem niet goed ingeregeld.

Komt er een warmtenet? 

Wij hebben nog geen besluit genomen over het warmtenet. Wel is Beek en omgeving aangewezen als gebied waar een collectief warmtenet de voorkeur heeft. Dit heeft vooral te maken met het bouwjaar en het type woningen. Op dit moment doen wij nog volop onderzoek naar de mogelijkheden die er zijn. Er zijn bij de inwoners vele vragen over de kosten, de leverancier en het comfort van een warmtenet. Vragen waarop wij nog geen concrete antwoorden kan geven. Wel is duidelijk dat de bewoners niet meer dan nu willen/kunnen betalen voor energie en dat er voldoende keuzevrijheid moet zijn. Ook is duidelijk dat de woningen warm en voldoende comfortabel moeten zijn. 

Wie wordt de leverancier van warmte? Moet ik mee naar dezelfde leverancier of mag ik kiezen?

In principe is er één leverancier van warmte. Hoe we dit in Assen gaan organiseren, moeten we nog verder onderzoeken. Er moet in ieder geval leveringszekerheid zijn als er een warmtenet ligt. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat er niet te veel in prijzen gevarieerd kan worden, zodat bewoners weten wat ze moeten betalen. Hiervoor houden we ons ook aan de warmtewet.

Krijg ik nog wel warmte als mijn huis de laatste in de rij is? 

Ja. Een warmtenet kan zo ontworpen worden dat alle huizen voorzien worden van de benodigde warmte.

Wat gebeurt er als er een onderdeel van het warmtenet kapot gaat?  

Net zoals nu het geval is bij een gasnet, zijn er bij een warmtenet ook back-up systemen.

Hoe lang gaat dit systeem mee en neemt de warmte in de loop van de jaren ook af?

Een warmtenetsysteem wordt onderhouden door de leverancier. Deze leverancier is ook verantwoordelijk voor vernieuwing van versleten onderdelen.

Moet de straat eruit als er een warmtenet komt?

Ja, voor het leggen van de leidingen moeten de straten open. Als er een besluit genomen is, zal een wijkuitvoeringsplan worden opgesteld. Hierin is opgenomen wat en wanneer de werkzaamheden gaan gebeuren.

Hoe veel mensen moeten er meedoen zodat er een warmtenet komt?   

Op dit moment is nog niet exact bekend hoeveel huishoudens mee moeten doen. We hopen hierover eind 2023 / begin 2024 meer duidelijkheid te hebben en zullen dit dan ook aan u laten weten.

Is aquathermie een ‘beproefde’ en betrouwbare techniek? Is het al op andere plekken gebruikt?

Ja, de techniek heeft zich bewezen als een betrouwbare techniek. Het wordt op dit moment op een 50 tot 100-tal locaties toegepast in Nederland. Bijvoorbeeld in Hinthamerpoort (470 woningen) in Den-Bosch, Vathorst (350 woningen) in Amersfoort en Hoog Dalem (250 woningen) in Gorinchem. Een warmtenet op aquathermie heeft zich bewezen als een betrouwbare techniek. Het is nog wel een techniek die in ontwikkeling is.

Is het ‘water’ uit de Vaart niet een keer op?

Nee. We gebruiken ook niet het water zelf maar de warmte die er in zit. 

Gaat er niet veel warmte verloren als het water zo’n afstand moet afleggen?  

In een warmtenet gaat er altijd een beetje warmte verloren, dit geldt ook bij elektriciteits- en gasleidingen. Maar doordat de warmte in de wijk zelf wordt opgewekt en de leidingen goed geïsoleerd zijn, is dat heel beperkt. 

Hoe kan het water uit De Vaart met een temperatuur van 70/80 graden een huis binnen komen?

De warmte die uit het Vaartwater wordt gehaald (dus niet het water zelf) wordt toegevoegd aan het water in het warmtenet. Dit is inderdaad geen 70-80 graden. Een grote warmtepomp zorgt er voor dat het water verder wordt verwarmd naar 70-80 graden. Door goed geïsoleerde buizen wordt dit naar de huizen vervoerd. 

Levert de bodemopslag risico’s op voor verzakking o.i.d.?

Er zijn duizenden systemen gerealiseerd in heel Nederland. Daar zijn nooit permanente verzakkingen geconstateerd, hoogstens kleine zettingen van enkele tot tientallen millimeters.

Waar en hoe veel water wordt er opgeslagen in de bodem?  

We slaan niet echt water op. In de grond zit al water. Het water in de Vaart wordt nergens opgeslagen. Het water wordt ‘langs’ een zogenoemde warmtewisselaar gepompt, en daarna weer terug in de Vaart gepompt. In de warmtewisselaar wordt warmte uit het water gehaald, en opgeslagen in de bodem. Zo kunnen we dit in de winter weer kunnen gaan gebruiken.

Stel er komt een warmtenet. Wat is er dan nodig in huis?

Voor een aansluiting op een warmtenet is een afleverset nodig. Meestal komt deze in de meterkast. Het warme water (70 graden) komt het huis binnen en geeft de warmte via de afleverset door aan de bestaande leidingen in de woning. Het isoleren van de woning is niet noodzakelijk, maar wel verstandig. Door te isoleren hebt u namelijk minder warmte nodig. We onderzoeken op dit moment welke consequenties een warmtenet voor deze woningen heeft.  

Hoe groot is zo’n aansluiting in huis? 

De aansluiting is ongeveer zo groot als een grote, platte TV.

Waar wordt een aansluiting van een warmtenet geplaatst in huis? 

Bij aansluiting op een warmtenet wordt de CV-ketel vervangen door een afleverset. Deze afleverset wordt, net als een CV-ketel, in uw huis geplaatst. Op een plek waar water het huis binnenkomt. Waar een afleverset wordt geplaatst kan dus per huis verschillend zijn.

Kan ik zelf de temperatuur nog regelen met een warmtenet? 

Ja, de centrale verwarming in huis is gescheiden van het warmtenet. Daarmee blijft de controle over de temperatuur in huis in eigen handen. 

Kan ik wel op gas blijven koken? 

Als u wilt aansluiten op het warmtenet verdwijnt uw gas aansluiting en daarmee de mogelijkheid om op gas te koken. In plaats daarvan krijgt u een kookplaat op elektriciteit. Dit is meegenomen in de berekening van de kosten. 

Wat kost het om op een warmtenet aan te sluiten? 

Daar kunnen we nu nog geen antwoord op geven. De investering hangt af van allerlei factoren, zoals het woningtype en het energielabel. De kosten en betaalbaarheid worden op dit moment verder onderzocht. We verwachten dat hier in het tweede kwartaal van 2021 meer over bekend is.

Wordt mijn woning nog wel warm met een warmtenet?

Ja. We gaan uit van 70 graden verwarming. Hiermee kunt u uw huis aangenaam verwarmen. 

Stel mijn CV gaat binnenkort kapot, moet ik dan nog een nieuwe aanschaffen?

Er is nog geen besluit genomen over een warmtenet. Als het besluit wordt genomen dat er een warmtenet gaat komen, duurt het nog een aantal jaar voordat uw woning hierop kan worden aangesloten. 

Als u nu geen nieuwe cv-ketel wil kopen, zijn de mogelijkheden:

• Een tweedehands cv-ketel aanschaffen die nog bijv. 7 jaar mee gaat. Mensen verkopen zulke cv-ketels op marktplaats, omdat zij zelf zijn overgestapt naar gasloos verwarmen, of naar bijv. een grotere cv-ketel.   
• Ook kan er via cv-ketel collectief van de consumentenbond een cv-ketel worden gehuurd (incl. installatie en onderhoud). Als u woning aardgasloos wordt, kun u uw contract opzeggen en wordt de cv-ketel gratis weggehaald. 

Ik heb nog geen CV installatie in huis; wat betekent een warmtenet voor mij?

In dit geval zijn meerdere aanpassingen in uw huis nodig.

Ik woon in een flat; wordt de hele flat aangesloten op een warmtenet?

Ook de flat is onderdeel van de wijkaanpak en onderdeel van het onderzoek.  

De kosten worden op dit moment verder onderzocht. Het uitgangspunt is dat de maandelijkse warmterekening niet hoger is dan de maandelijks gasrekening die u nu betaalt. We verwachten dat hier eind 2023/begin 2024 meer duidelijkheid over is. 

Wat betekent de kostenstijging van gas voor warmteprijzen? 

Het maximum warmtetarief worden jaarlijks vastgesteld door de ACM (autoriteit Consument en Markt). Dit tarief is gekoppeld aan de gasprijs. Het tarief ligt altijd lager dan de gasprijs en gaat niet mee met de dagkoersen van de gasprijs.

Hoe wordt het subsidiegeld voor de proeftuin ingezet? 

Het subsidiegeld is bedoeld om ervaring op te doen met het gasloos maken van woningen in een bestaande situatie. We streven ernaar om het geld zo veel mogelijk in te zetten om de kosten voor inwoners om aan te sluiten op het warmtenet zo laag mogelijk te maken. 

Waarom zou je kiezen voor groene stroom als het uiteindelijk toch allemaal door dezelfde leiding gaat en vaak ook nog duurder is?

Het klopt inderdaad dat zowel groene stroom als grijze stroom door dezelfde kabels gaat en precies hetzelfde is. Het verschil zit ‘m in de herkomst: groene stroom wordt opgewekt door bijvoorbeeld wind of zon. Grijze stroom komt van bijvoorbeeld aardgas en steenkool. Deze zorgen voor een enorme milieubelasting en raken op.

Daarnaast wordt aardgas gewonnen in de provincie Groningen. Hierdoor zijn veel problemen zijn ontstaan door de aardbevingen die als gevolg hiervan zijn ontstaan. Door te kiezen voor groene stroom kiest u voor een duurzame bron. Een bron die toekomstbestendig is en niet bijdraagt aan de problemen in Groningen. Kortom, kiest u voor groene stroom dan kiest u niet voor milieubelasting en aardbevingsschade. Door middel van garanties van oorsprong kan uw energieleverancier aantonen dat uw aandeel duurzame stroom ook duurzaam opgewekt is.

Wat is elektrisch koken?

Elektrisch koken kan op een keramische- of elektrische kookplaat of fornuis. Koken op inductiekookplaten lijkt het beste alternatief voor op koken op gas. Koken op inductie is energiezuiniger en veiliger. Daarnaast is een inductiekookplaat makkelijker schoon te maken.

Heb ik nieuwe pannen nodig voor elektrisch koken?

Dat hangt er van af wat voor pannen u nu heeft. De betere, moderne pannen zijn bijna altijd geschikt voor inductie. U kunt controleren of uw pannen geschikt zijn voor inductie door er een magneet tegenaan te houden. Als de magneet blijf kleven zijn de pannen geschikt voor inductie. Er wordt ook vaak gezegd dat kromgetrokken pannen vervangen moeten worden. Dit is alleen van toepassing op keramische kookplaten, niet op inductie. Inductie kan tot maximaal 3 cm boven de zone warmte overgeven. Een niet (helemaal) vlakke onderkant is dus geen enkel probleem. 
Goeie tip: test uw pannen eerst goed voordat u gaat vervangen. Als er pannen zijn die echt niet werken, kunt u deze stuk voor stuk in de loop van de tijd vervangen. Ook kunt u een “inductie adapter” aanschaffen, dat is een soort platte pan die heet wordt waar u uw andere pan op kunt plaatsen.

Mijn gasfornuis is aan vervanging toe, wat moet ik doen?

Het beste is om een elektrisch kooktoestel of fornuis aan te schaffen. Elektrisch koken is niet alleen energiezuiniger, maar heeft ook veel voordelen ten opzichte van koken op gas. Het is sneller, veiliger en makkelijker schoon te maken. 

Moet er een extra stoppengroep komen als ik elektrisch wil koken?

Meestal wel. Inductie, keramische en elektrische kookplaten of fornuizen verbruiken vaak meer stroom. Om te voorkomen dat u kortsluiting krijgt, is het verstandig om een extra groep aan te leggen. Bij een moderne meterkast is dit soms al geregeld. Win voordat u een elektrische kookplaat installeert, advies in bij een expert.

Is koken op inductie gevaarlijk?

Nee, koken op inductie is niet gevaarlijk. Inductieplaten maken een magnetisch veld (op basis van inductiestroom) waarmee de bodem van uw pan direct, snel en goed controleerbaar verwarmd wordt. Een magnetisch veld is niet gevaarlijk.

Elektrisch koken is juist veiliger dan koken op gas. U kookt niet op open vuur, de temperatuur is makkelijker te controleren en de pannen worden niet heet aan de buitenkant. Daarnaast kunt u een elektrische kookplaat (in tegenstelling tot gas) niet per ongeluk aan laten staan. Ook komen er geen schadelijke stoffen vrij, wat bij koken op gas wel zo kan zijn, bijvoorbeeld als etensresten verbranden.

Ik heb gehoord dat inductie koken duur is, klopt dat?

De aanschaf en aansluiting is een investering, maar daarna kookt u goedkoper dan op aardgas. Hoe zit dat? Bij inductie koken wordt 80-90 procent van de verbruikte energie omgezet in warmte in de pan, bij koken op gas ligt dit rond de 50-60 procent. Dit komt doordat de warmte bij inductie koken ín de pan ontstaat. Niet zoals bij gas in de vorm van een vlam onder de pan. Bij inductie koken wordt dus het grootste deel van de energie omgezet in warmte in de pan, daarom is inductie koken goedkoper dan op gas.

Is koken op elektrisch/inductie moeilijk?

Inductie koken is even anders. Maar het reageert net zo snel als wanneer u uw gas laag zet. En met sensoren en timers kunt u zelfs ervoor zorgen dat uw vlees niet aanbrandt (braadzone) of dat uw rijst niet overkookt d.m.v. een timer of een overkooksensor. Het is even wennen. En als er dan toch iets overkookt. Dan heeft u de plaat ook snel weer schoon. Want het gemorste eten koekt niet aan.

Uitproberen hoe koken op inductie werkt?

Dat kan! We hebben een kleine inductie kookplaat aangeschaft die bewoners kunnen lenen. Heeft u interesse? Mail dan naar energie@assen.nl.